De nieuwe regering heeft het plan om de saldering in 2027 af te schaffen. Tot die tijd heeft een thuisaccu in principe geen zin, het lichtnet is immers voor iedereen de grote thuisaccu. Door de extra kosten die energiemaatschappijen in rekening brengen voor teruglevering van zelf opgewekte elektriciteit verandert dat plaatje wel. Je moet jezelf een aantal dingen afvragen voor je een thuisaccu koopt.
Hoe groot moet die accu zijn? Wat gaat een thuisaccu kosten? Wat is de levensduur? Hoe zet je de accu in? Hoe veilig is een accu? Welke contracten moeten je kiezen? Kun je de accu terugverdienen?
Wij geven je wat houvast rond dit thema.
Hoe groot moet de accu zijn?
Thuisaccu’s gebruik je meestal in combinatie met zonnepanelen al kan het ook zonder zonnepanelen. Een vuistregel is dat voor iedere kWp aan zonnepanelen je 1,25 kWh aan accu opslag moet hebben. Stel je hebt 10 zonnepanelen van 340 Wp, dan is je installatie 3.400 Wp en dat is weer 3,4 kWp.
Vermenigvuldig 3,4 met 1,25 en je komt op een grootte van 4,25 kWh. Rond dat af naar boven en met een 5 kWh accu kom je de avond en nacht door op opgeslagen eigen zonnestroom.
Wat gaat een thuisaccu kosten?
Thuisaccu’s zijn dure apparaten. Reken samen met een hybride omvormer op rond 1000 euro per kWh opslagcapaciteit bij accu’s van 4 tot 8 kWh. Hoe groter de accu hoe lager de prijs per kWh. Een 25 kWh accu kost rond 650 euro per kWh. Een hybride omvormer is een geavanceerder omvormer dan de standaard omvormer. De hybride omvormer kan ook stroom leveren aan het huis in de avond en nacht, een standaard omvormer kan dat niet. Een hybride omvormer wordt naast de al bestaande omvormer geplaatst (retrofit) of vervangt de bestaande omvormer. Naast een hybride omvormer kan ook een noodstroom switch worden geplaatst. Als het lichtnet uitvalt neemt de accu binnen een seconde de volledige stroomvoorziening in huis over. Zonder hybride omvormer en noodstroom switch valt, ook als de accu vol is, de stroom in huis toch uit.
Hoe lang is de levensduur?
Moderne accu’s kunnen tot wel 6.000 keer worden geladen en ontladen, één keer vol laden en weer geheel ontladen heet een cyclus.
Elke dag de accu één keer laden met zonnestroom en deze in de avond en nacht ontladen betekent een levensduur van ruim 16 jaar. De accu slijt niet alleen door het gebruik maar ook door chemische veroudering. Reken op een gemiddelde levensduur van 12 jaar.
Ga je de accu gebruiken om te handelen op de onbalansmarkt, de accu wordt dan continue geladen en ontladen door een externe partij, dan kan dat de levensduur beperken tot 4 à 6 jaar.
Hoe zet je de accu in?
Er zijn nu drie mogelijkheden om de accu in te zetten.
- Zelfconsumptie
- Handelen op de stroom dagmarkt (day-ahead / EPEX) gecombineerd met zelfconsumptie
- Handelen op de onbalansmarkt, zelfconsumptie van opgeslagen zonnestroom is niet mogelijk.
1. Zelfconsumptie
Het woord zegt het al, je gebruikt de opgeslagen stroom zelf en levert zo weinig mogelijk terug naar het net. Iedere kWh die je opwekt, zelf opslaat en later verbruikt voorkomt inkoop van stroom, energiebelasting en BTW. Je stelt jezelf ook minder bloot aan allerlei teruglever boetes van energie leveranciers.
2. Handelen op de stroom dagmarkt (EPEX) gecombineerd met zelfconsumptie
Met een dynamisch contract wijzigen de prijzen van stroom per uur. Met een accu kun je stroom kopen en opslaan als de prijzen laag zijn en verkopen als de prijzen hoog zijn. Ook kun je je eigen zonnestroom opslaan. Je kunt hiermee je accu terugverdienen en toch de avond en nacht de stroom uit je accu deels zelf gebruiken. Een leverancier als Bliq levert accu’s en omvormers waarmee dit in- en verkopen van stroom op de EPEX volledig automatisch verloopt.
3. Handelen op de onbalansmarkt, zelfconsumptie van opgeslagen zonnestroom is niet mogelijk
Dit is feitelijk een financieel product. Je koopt een accu bij bijv. Zonneplan of Sessy en handelt daarmee op de onbalansmarkt.
Je kunt je eigen zonnestroom niet in de accu opslaan en de zonnestroom die je niet direct gebruikt wordt teruggeleverd aan het net.
De accu wordt vaak meerdere keren per dag geladen en ontladen waardoor de opbrengst in vergelijking met handelen op de EPEX flink hoger kan zijn.
Hoe veilig is een accu?
De huidige generatie accu’s zijn LFP accu’s, Lithium Fosfaat IJzer accu’s. Deze accu’s bevatten geen kobalt, nikkel en mangaan meer. Ze zijn heel veilig in vergelijking met NMC accu’s waar behalve Li-ion ook kobalt, nikkel en mangaan in zit. Toch moeten er wel degelijk voldoende voorzorgen worden getroffen om de accu veilig te gebruiken. Denk aan de plaatsing, binnenshuis of buiten, de dikte van de aansluitkabels, de juiste uitbreiding van de meterkast en hoe de ventilatie is geregeld. Laat een accu en bijbehorende omvormer plaatsen door een vakman. Zelf knutselen en daarna brand zien uitbreken levert voor de verzekering mogelijk niet betalen van de schade op.
Welke contract moet je kiezen?
Er zijn drie soorten contracten. Een vast contract voor bijv. één jaar, een variabel contract en een dynamisch contract.
Voor zelfconsumptie kun je kiezen uit alle drie contractvormen. Wil je handelen met je accu dan kies je een dynamisch contract.
Bij een vast of variabel contrast probeer je zoveel als mogelijk je zelf opgewekte stroom te gebruiken. Bij een dynamisch contract kan het voorkomen dat de prijzen per uur negatief zijn. Het is dan verstandig je zonnepanelen uit te zetten, je moet nu immers betalen om te mogen terugleveren.
Heb je een warmtepomp en/of een elektrische auto dan is een dynamisch contract met afstand het beste contract. Als je de elektrische auto laadt als de prijzen per uur heel laag of zelfs negatief zijn bespaar je flink. Als je dit combineert met een accu kun je nog meer besparen.
Kun je de accu terugverdienen?
Bij zelfconsumptie wordt de terugverdientijd heel lang, denk aan 15 jaar en mogelijk nog langer. Je kan de accu alleen terugverdienen door het niet hoeven inkopen van jezelf opgeslagen zonnestroom. Dat is maar een deel van je verbruik.
Bij handelen op de EPEX gecombineerd met zelfconsumptie kan de accu iets sneller worden terugverdiend. Maar ook hier moet je rekenen op 10 en meer jaren.
Bij handelen op de onbalansmarkt wordt de accu volledig bestuurd door de leverancier van de accu. Dat intensieve gebruik levert wel meer op, maar de slijtage aan de accu is ook veel groter. Je moet goed uitrekenen of dit wel een goede propositie is. Zonneplan levert een Nexus accu van 10 kWh voor 6.000 euro. Zij zeggen dat de accu in 5,5 jaar is terugverdiend. Maar als die accu door het zeer frequent laden en ontladen in diezelfde periode is versleten heb je aan een terugverdientijd van 5,5 jaar helemaal niks.
Het lijkt er sterk op dat de bedrijven die met thuisaccu’s handelen op de onbalansmarkt dit vooral voor eigen gewin doen.
Veiligheid thuisaccu’s
Nu de regels rondom saldering gaan veranderen worden er meer thuisbatterijen geplaatst. Meestal voor opvang van zonnestroom, soms omdat men er mee wil kunnen handelen op de stroommarkt en een enkeling gebruikt deze als backup bij stroomuitval.
Er is echter weinig aandacht voor de veiligheid rondom thuisaccu’s. Moderne thuisbatterijen zijn over het algemeen veilig en volgens strenge veiligheidsnormen ontworpen en gebouwd. Toch is het goed, wanneer je een thuisbatterij gebruikt, om je bewust te zijn van mogelijke risico’s op brandgevaar. Ook is het verstandig je verzekering hiervan op de hoogte te brengen.
Er zijn twee soorten thuisaccu’s, accu’s met NMC, nikkel, kobalt en mangaan en accu’s met LFP, lithium, fosfaat, ijzer. Deze laatste zijn duidelijk veiliger. Er zijn nogal wat mensen die zelf een accu in elkaar knutselen. Goedkope cellen worden in China gekocht en tot een accu samengesteld. Ben je geen elektriciën, doe dit niet. Verzekeraars vinden dit ook geen goed idee en vragen de eigenaar of de accu is voorzien van een CE -keurmerk. Zonder CE-keurmerk willen de meeste verzekeraars geen dekking verlenen.
Er kunnen er situaties zijn waarin accu’s gevaarlijk kunnen zijn. Een brandende accu is zeer moeilijk te blussen. Sinds 7 mei 2024 moeten alle thuisbatterijen met een vermogen tot 1 megawatt apart worden geregistreerd via de website energieleveren.nl. Deze verplichting geldt voor zowel nieuwe installaties als bestaande systemen.
Ook in een accu zelf kan brandgevaar ontstaan. Deze risico’s kunnen te maken hebben met productiefouten, installatiefouten, beschadiging, oververhitting en foutief gebruik van de batterij.
Om brandgevaar te minimaliseren, is het cruciaal om de instructies van de fabrikant op te volgen en de batterij goed te onderhouden. Zorg ervoor dat de batterij correct wordt geïnstalleerd en dat er geen beschadigingen zijn. Als je merkt dat de batterij abnormaal warm wordt of vreemde geluiden maakt, is het raadzaam om de batterij onmiddellijk uit te schakelen en professioneel advies in te winnen.
Een thuisbatterij bestaat uit meerdere minibatterijen, ook wel accucellen genoemd. In één batterij zitten vaak tientallen van deze cellen. Een Batterij Management Systeem (BMS) stuurt de accucellen aan. Brand ontstaat meestal in één van de accucellen. Dat komt door bijvoorbeeld kortsluiting, overladen of diep ontladen. In zo’n geval is het belangrijk dat jouw Batterij Management Systeem extra functionaliteiten heeft, zoals het uitschakelen bij storing of temperatuurverhoging. Ontstaat er tóch brand in een batterijcel, dan wil je voorkomen dat de andere cellen mee gaan branden. Je moet dus weten of jouw thuisbatterij hiertegen is beveiligd. Sommige BMS’en kunnen ook informatie uitwisselen met de leverancier, waardoor de kwaliteit wordt bewaakt.
Het meest brandveilig is om de batterij in de schuur te hangen. Het is daar vaak lekker koel en goed geventileerd. Dat is nodig, zodat de hitte weg kan. Heb je geen schuur? Plaats de batterij dan in de garage of buiten onder een afdak.
Een thuisbatterij is bij de meeste Nederlandse woonverzekeringen (inboedel- en opstalverzekering) automatisch meeverzekerd, maar het is belangrijk om dit bij je eigen verzekeraar te controleren en eventueel te melden. Hoewel een aparte verzekering voor een thuisbatterij meestal niet verplicht is, kan het melden van de installatie bij je verzekeraar nodig zijn om zeker te zijn van dekking bij schade.
